Veel mensen die met pottenbakken bezig zijn herkennen het vast. In de loop van jaren raakt het atelier onbedoeld steeds voller...
Verzamelwoede?
Je gaat klei kopen in een winkel gespecialiseerd in materialen voor pottenbakken. Zoveel soorten klei aanwezig, ieder met hun eigen eigenschappen en kleur. Voor de lol neem je een pak "nieuwe" klei mee om uit te proberen.
Dan loop je vol verbazing langs de volgende schappen, verlekkerd starend naar al die mooi afgewerkte tools die opeens onmisbaar lijken te zijn. Enthousiast bekijk je nieuwe gereedschappen. Handig of niet?
Natuurlijk kom je ook langs stellingen vol met glazuuropties. Van simpele glazuren tot glazuren vol speciale effecten. Onderglazuur, opglazuur, afbeeldingen, het houdt niet op. Ook als je zelf je glazuren maakt barst het van de opties gezien de vele glazuurrecepten die op internet staan. Af en toe iets nieuws uitproberen is hartstikke leuk, en dus komt er weer een potje glazuur bij.
Zo verzamel je steeds meer spullen in jouw atelier. Hier kan je meer lezen over ons keramiek atelier.
Het kan ook anders!
Hoe het anders kan heb ik ervaren tijdens een reis door Ecuador. Tijdens een verblijf in de jungle bezochten wel met de boot een kleine leefgemeenschap. Leuk om iets te zien van een heel andere wereld dan thuis.
Nog leuker werd het toen een demonstratie kleischaaltjes maken werd aangekondigd. Natuurlijk met het idee dat je na afloop een souvenir mee naar huis zou nemen. Best aanlokkelijk, iets anders dan de zooi uit de soevenierwinkels in de stad.
Echter, wat me het meest raakte was de simpele techniek en vooral het zeer beperkte aantal simpele hulpmiddelen dat werd gebruikt. Toch een behoorlijk contrast met het atelier thuis!
Over nuttige hulpmiddelen in ons atelier heb ik al eerder wat geschreven.
Demonstratie in de jungle: schaaltjes van klei maken
Een dame ging er eens even goed voor zitten om een handgevormd schaaltje te maken. Persoonlijk denk ik dan direct aan de stevige tafel in ons atelier. Zij had echter een ander alternatief: zittend op een zeer laag krukje, met een stevige plank op schoot. Meer was niet nodig aan meubilair.
Ons werd verteld dat de klei die ze gebruikte door haarzelf was gewonnen. Duidelijk het zwaarste onderdeel van deze onderneming. Het klei winnen gebeurde bij een natuurlijk kleidepot op een aantal dagen lopen door de jungle. Tot mijn verrassing was het geen rode klei, maar witte klei.
Hoewel thuis de kleiwinkel ook niet om de hoek zit, is een autorit toch wel een heel ander verhaal dan de klei je nodig hebt enkele dagen lang door de jungle naar huis te moeten dragen!
Ik heb zelf ook een keer klei uit de omgeving gedolven als experiment. Daarover meer in mijn post Going Local! Zelf klei delven in eigen omgeving.
Ook de gebruikte pigmenten werden uit natuurlijke materialen gewonnen. Een steen met een holletje was genoeg om de pigmenten goed klein te vermalen en daarna met wat water te mengen.
Waarom zou je daar een bakje van plastic, metaal of glas voor gebruiken dat je ook goed voor andere dingen kan gebruiken?
Note: ik heb foto's gemaakt van het proces, maar de dame niet kunnen vragen of ze het goed vond dat ik deze foto's op mijn blog zou gebruiken. Aangezien ik het zelf ook niet fijn vind als mensen dit zonder mijn toestemming doen, doe ik dat bij haar ook niet. Vandaar dat de foto's zijn teruggebracht tot de handen die het echte werk deden.
De techniek
Gezien de al gebakken schaaltjes dacht ik dat ze een duimpotje zou maken uit een bolletje klei. Maar nee, op de plank werd van de zachte klei razendsnel een paar korte rolletjes gerold. De eerste hiervan werd in no time tot een bodem met opstaand randje gevormd. Daar bovenop werden de overige rolletjes vastgezet.
Een eeuwenoude techniek die je overal ter wereld terugziet. Vaak een van de eerste dingen die je leert als je met klei gaat werken. Een simpele techniek, maar het resultaat is afhankelijk van ervaring en gevoel voor hoeveel bewerking de klei kan hebben.
Deze dame maakte uiteindelijk een klein schaaltje met een smalle voet en een uitlopende wand, sierlijk en dun.
Gereedschap voor de afwerking
Toen volgde de afwerking. In de winkel zien we daarvoor allemaal kleurige lomers van plastic en rubber. Of mooi afgewerkte houten lomers. Maar hier waren die niet te bekennen.
In plaats daarvan had de dame een zelfgemaakte, harde, gebogen lomer van een of andere harde schil. En dit bleek met wat water ook prima te functioneren om het schaaltje mooi glad te maken.
Als laatste stap werd het randje nog even keurig bijgewerkt. Ik gebruik daar nog wel eens een reepje zeemleer voor. Het jungle alternatief? Een langwerpig blaadje van een boom of plant. En ook dat geeft het gewenste resultaat. Handig, gezien de onuitputtelijke voorraad blaadjes in de jungle...
Decoratie aanbrengen
Eenmaal gedroogd werd binnenin met een zelfgemaakt penseeltje mooie dunne lijntjes als decoratie aangebracht. Helaas lukte het niet duidelijk te krijgen waarvan deze zwarte kleur werd gemaakt.
De buitenkant werd vervolgens met wat ijzerhoudend slib rood gekleurd.
Als laatste stap werd een bepaalde harssoort gebrand, dit werd uitgesmeerd over het potje. Hiermee werd de glans verkregen, en werd het schaaltje ook waterdicht.
De resultaten
Deze schaaltjes worden vervolgens in het vuur gebakken. Dat hebben we natuurlijk niet gezien.
(De insecten die tijdens het bezoek wel in het vuur werden geroosterd vond ik toch minder, doe mij maar kleischaaltjes.)
Natuurlijk was er een hele lading al eerder gebakken schaaltjes om te bewonderen. Uiteindelijk heb ik er twee gekocht als souvenir.
Iedere keer als ik naar deze schaaltjes kijk, herinner ik me de eenvoud in het creatieproces. Slechts enkele hulpmiddelen, simpel en toch sierlijk resultaat. Zo kan het ook.
Misschien ga ik zelf ook weer een keer met rolletjes aan de gang!
Reactie plaatsen
Reacties