Dit jaar ben ik op vakantie naar Portugal geweest, en ik kan je Portugal absoluut aanraden.
Daarbij moet ik eerlijk bekennen: ik ben een beetje verliefd geworden op de Portugese tegels, de beroemde Azulejos...
Nu zijn afbeeldingen van de bekendste betegelde gebouwen al veelvuldig terug te vinden op internet, in reisgidsen en in vele fotoboeken. Ook kan je daar al veel informatie lezen over de geschiedenis van de Azulejos, de Portugese tegels.
Daarom leek het me leuk dit keer een fotoblog te maken. Met de nadruk op foto's van tegels die ik onderweg “zomaar” ben tegengekomen. Verder een paar weetjes, en een korte review over het Nationaal Azulejos Museum in Lissabon.
Waar kan je de beroemde Azulejos zien?
Het antwoord is heel simpel: bijna overal!
Vooraf dacht ik dat ik de beroemde tegels toch vooral in de grote steden zou zien. Maar niets is minder waar, ook buiten Lissabon en Porto is een overvloed aan tegels te ontdekken.
Denk aan:
-
Borden met de straatnamen;
-
Kleine tegelpaneeltjes met Bijbelse taferelen in bergdorpjes;
-
Geheel betegelde binnen- en buitenmuren van kerken in verschillende steden;
-
Reclamepanelen van winkels;
-
Met tegels beklede woonhuizen in achteraf gelegen steegjes en drukke straten;
-
Gangen en zalen in paleizen, universiteiten en kloosters;
-
Café en restaurants.
-
Trein- en metrostations
En als we het over tegels binnen in gebouwen hebben, denk dan niet alleen aan de kamers maar ook aan de hal. En vergeet vooral de trappenhuizen niet!
De traditie om tegels te gebruiken voor de versiering van binnen- en buitenkant van gebouwen is in Portugal altijd blijven bestaan en nog steeds erg levendig.
Vandaar dat je, waar je ook komt in Portugal, altijd wel ergens mooie tegels kan ontdekken!
5 wetenswaardigheden rondom de Azulejos in Portugal
Geen lange geschiedenisles dit keer. Voor de liefhebber een vijftal wetenswaardigheden:
-
Het Portugese woord voor (sier)tegels is Azulejos. Dit woord stamt waarschijnlijk af van het Arabische woord 'al zulaydj'. In het woord Azulejos zit echter ook het woord voor blauw (azul) verwerkt, een van de populairste kleuren voor Portugese tegels.
-
Verrassend genoeg (gezien de populariteit van de tegels in Portugal) is de tegelproductie in Portugal zelf later op gang gekomen dan in buurland Spanje en importeerden rijke lieden tegels in eerste instantie vanuit Sevilla. In deze tegels zijn nog Moorse invloeden zichtbaar.
-
Ook na de start van de binnenlandse tegelproductie, eerst in Lissabon en later verspreid over het hele land, blijft Portugal tegels importeren. De blauw-witte tegels uit Nederland vinden heel wat jaren gretig aftrek in Portugal.
-
De aardbeving in Lissabon heeft het tegelgebruik in deze stad enorm doen toenemen. Tegels vormen een waterdicht, brandveilig en tegen die tijd betaalbaar bouwmateriaal voor de buitenkant van gebouwen. Daarnaast worden ook binnen vaak tegels gebruikt.
-
Hoewel de tegelproductie in de 19e eeuw ook in Portugal een forse dip doormaakt, zorgen terugkerende Portugezen uit Brazilië weer voor een nieuwe bloeiperiode (vooral in Porto). Vervolgens wordt het gebruik van tegels in de metrostations een enorme hit. Rondkijkend in Portugal kan ik alleen maar concluderen dat tegels nog steeds volop in gebruik zijn.
Azulejos, wat staat daar op afgebeeld?
Werkelijk van alles ! Je kan het zo gek niet bedenken, van heiligen tot psychedelische patronen...
Een fotoreis langs wat ik zoals heb gespot. Gewoon op straat en toen ik een kerk of station binnen wandelde.
Wil je weten hoe deze tegels vroeger beschilderd zijn? Ik heb een demonstratie van een tegelschilder gehad! Daarover kan je meer lezen in Demonstratie tegel beschilderen in Portugal
Tegelpanelen
Patronen
Tegels met een reliëf
Nationaal Azulejos museum in Lissabon
Je kunt natuurlijk gewoon genieten van de kleurrijke, gevarieerde tegels tijdens een bezoek aan Portugal, en het daarbij laten.
Maar als je iets meer wilt weten over de tegels die in Portugal zo'n belangrijke rol spelen, dan is het Nationale Tegelmuseum in Lissabon echt een aanrader! Ik heb met veel plezier een paar uur doorgebracht in dit museum.
Het museum leidt je aan de hand van vele voorbeelden door de ontwikkeling van de Azulejos, waarbij je onder meer een enorme tegelwand met de oude “skyline” van Lissabon kan bewonderen. Een van de zeldzame afbeeldingen waarop het oude Lissabon van voor de verwoestende aardbeving van 1755 te zien is.
Ook hangen er prachtige tegelpanelen, soms erg grappig, zoals de kippenbruiloft.... Boven eindig je bij moderne tegelkunstwerken. Vooral het contrast en de duidelijke ontwikkelingen door de tijd heen vind ik één van de sterke punten van het museum.
Het museum ligt wat uit het centrum, maar je kan met de bus in de buurt komen en dan is het nog maar een klein stukje lopen. Zie voor meer informatie over het museum de website.
Hoewel ik persoonlijk de website van het museum wat ouderwets vind overkomen, hebben ze wel een goede app! Hierin zijn de belangrijkste tegels van het museum opgenomen, zodat je die niet hoeft te missen. De app geeft ook de bijbehorende informatie. Een welkom alternatief voor het lezen van de informatieborden!
Wie heeft er ook zo genoten van de Portugese Azulejos?
Hebben jullie nog tips voor niet te missen tegel hotspots in Portugal?
Reactie plaatsen
Reacties